Real eyes Realize Real lies

«Αμάν, βαρέθηκα πια!», γκρίνιαξα.

«Τι βαρέθηκες, Ντεμιάν;»

«Βαρέθηκα να μου λένε ψέματα! Βαρέθηκα ν’ ακούω ψευτιές!»

«Και γιατί θυμώνεις τόσο με τα ψέματα;» ρώτησε ο Χόρχε, λες και του είχα παραπονεθεί ότι η βροχή ήταν υγρή…

«Τι θα πει γιατί; Γιατί είναι φρικτό! Με ενοχλεί να με κοροϊδεύουν, να με εξαπατούν, να με φλομώνουν στα παραμύθια.»

«Καταφέρνουν να σε φλομώσουν;»

«Λένε ψέματα. Αυτό είναι.»

«Μα αυτό δε φτάνει. Μπορεί να σου λένε ψέματα κι εσύ να διασκεδάζεις ακούγοντάς τους… »

«Ναι, όμως εγώ πιάνομαι κορόιδο, Χόρχε. Τους πιστεύω, είμαι εύπιστος…»

«Και γιατί τους πιστεύεις;»

«Γιατί… Ξέρω κι εγώ γιατί τους πιστεύω; Να πάρει ο διάολος!» φώναξα.

[...] «Όχι, όχι. Να μου το περιγράψεις σαν να ήταν τηλεγράφημα. Έλα.»

«Μ’ ενοχλεί όταν μου λένε ψέματα» είπα τελικά. «Αυτό είναι το πρόβλημα!»

«Να ΣΟΥ λένε ψέματα» τόνισε.

«Ναι, να ΜΟΥ λένε ψέματα». Δεν καταλάβαινα που το πήγαινε. «Γιατί γελάς;» τον ρώτησα στο τέλος.

«Δεν γελώ. Χαμογελώ…»

[…] Ο Χόρχε συνέχισε. «Και τι σε κάνει να πιστεύεις ότι σου λένε ψέματα;»

«Τι με κάνει να πιστεύω ότι μου λένε ψέματα; Μου λένε κάτι και μετά ανακαλύπτω, αργά ή γρήγορα ότι δεν είναι αλήθεια.»

«Α, εσύ μπερδεύεις δύο διαφορετικά πράγματα. Το να μη λες την αλήθεια και το να λες ψέματα»

«Μπα; Δεν είναι το ίδιο;»

«Καθόλου»

[…] «Αυτό είναι φοβερό, Χόρχε» είπα. «Αυτό σημαίνει ότι η αλήθεια γίνεται μια έννοια απολύτως υποκειμενική και, συνεπώς, σχετική».

«Πάντως, ύστερα από όσα είπαμε, το μόνο που αποσυντίθεται είναι η έννοια του ψέματος, όχι η έννοια της αλήθειας. Η αλήθεια εξακολουθεί να είναι απόλυτη ακόμα κι αν δεχτούμε ότι δεν είναι ψέμα να δηλώνεις ως αληθινά κάποια ψεύδη. Παρ’ όλα αυτά, επειδή η άποψή μας για την αλήθεια είναι στενά συνδεδεμένη με το σύστημα των πεποιθήσεών μας, θα καταλήγουμε πάντα στο δικό σου συμπέρασμα. Η αλήθεια είναι σχετική, υποκειμενική και κάτι ακόμα: είναι μερική και αλλάζει διαρκώς».

[…] «Εγώ νομίζω ότι όταν κάποιος λέει ψέματα, λέει ψέματα! Δε ΣΟΥ λέει ψέματα, δε ΜΟΥ λέει ψέματα. Απλώς ψέυδεται! Στην καλύτερη, λέει ψέματα στον εαυτό του», είπε ο Χόρχε.

«Όχι!»

«Ναι. Γιατί λέει ψέματα ο κόσμος, Ντεμιάν;»

«Για χιλιάδες λόγους… Ένας λόγος είναι να κρύψεις κάτι που έκανες λάθος, για να μην σε κρίνει ο άλλος»

«Και γιατί δεν θέλει κάποιος να τον κρίνουν;»

«Γιατί τον ενοχλεί»

«Δηλαδή για να μην αναλάβει την ευθύνη. Ωραία. Και πώς ξέρει ο ψεύτης ότι θα έχει την ευθύνη; Ποιος καθορίζει την ευθύνη;»

«Κανένας! Μόνος του!»

«Ακριβώς! Μόνος του».

«Και;»

«Δεν καταλαβαίνεις; Ο ψεύτης δεν είναι κάποιος που φοβάται το αποτέλεσμα της κρίσης των άλλων, ούτε τη καταδίκη. Ο ψεύτης έχει ήδη κρίνει και καταδικάσει τον εαυτό του. Το πιάνεις; Η υπόθεση έχει ήδη εκδικαστεί. Κρύβεται από την ίδια του την κρίση, από την ίδια του την καταδίκη και από την ίδια του ευθύνη. Το πρόβλημα δεν είναι του άλλου, είναι του ίδιου: εκείνου που ψεύδεται.»

Πάγωσα. Όλα αυτά ήταν σωστά.

[…] «Ναι, όμως εμένα μου λέει ψέματα!»

«Όχι, Ντεμιάν. Δέχομαι να πιστεύεις ότι είσαι το κέντρο του κόσμου. Και πράγματι, είσαι. Όμως, ΔΕΝ είσαι το κέντρο ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Ο άλλος ψεύδεται. Δε ΣΟΥ λέει ψέματα. Το κάνει γιατί αποφασίζει να το κάνει, γιατί τον συμφέρει ή γιατί έτσι του κάνει κέφι. Είναι δικό του προνόμιο. Μην μετατρέπεις ένα πρόβλημα του άλλου σε πρόβλημα δικό σου. Αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα με τα ψέματα, τότε είναι πρόβλημα του ψεύτη».

Αυτά. The case is closed. Neeext!

Υ.Γ. Διάλογος του Χόρχε (ενός ιδιόρρυθμου ψυχαναλυτή) και του Ντεμιάν (ενός νεαρού που προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του) από το βιβλίο του Χόρχε Μπουκάϊ «Να σου πω μια ιστορία»(Εκδόσεις opera).